Ngày 22-11-2004, hàng triệu người thuộc lực lượng đối lập thân phương Tây biểu tình tại Quảng trường Độc lập thủ đô Kiev. Ảnh: VOA

(Cadn.com.vn) - Dư luận còn nhớ, cách đây 5 năm, tháng 11-2004, vào một ngày chủ nhật, sự kiện mà người ta gọi là “Cách mạng Cam” đã khởi đầu tại thủ đô Kiev của Ukraine.

Những cuộc biểu tình của lực lượng đối lập được phương Tây cổ súy và ủng hộ đã diễn ra trong cả tháng trời ở ngay tại Maydan, Quảng trường Độc lập thủ đô Kiev để phản đối kết quả cuộc bầu cử Tổng thống mà phần thắng lúc bấy giờ đã thuộc về  ông Viktor Yanukovich, ứng cử viên được cho là thân Moscow. Cuộc cách mạng Cam ở Ukraine đã đem lại chiến thắng cho bộ đôi Viktor Yushchenko và Yulia Tymoshenko. Nhưng rồi 5 năm qua, vì quyền lợi và mục tiêu khác nhau mà bộ đôi Viktor Yushchenko và Yulia Tymoshenko đã từng sát cánh bên nhau như hình với bóng trên đường phố ngày nào để kêu gào biểu tình, kêu gào lật đổ chính phủ, chống Tổng thống và đưa ra những hứa hẹn về “một đất nước giàu mạnh, hùng cường khi đi cùng Châu Âu, đi cùng NATO...” đã nhanh chóng đưa Ukraine vào cuộc khủng hoảng chính trị và kinh tế triền miên, đời sống người dân gặp vô cùng khó khăn. Nợ quốc gia chồng chất, vay mượn cũng khó khăn, đối mặt với nguy cơ tụt hậu nghiêm trọng. Đặc biệt, Viktor Yushchenko và  Yulia Tymoshenko từ chỗ là đồng minh thân cận của nhau nay lại trở thành kẻ thù không đội trời chung. Họ luôn tìm cách triệt hạ nhau trên mọi phương diện chính trị, kinh tế và ngoại giao. Với vai trò là Tổng thống, Viktor Yushchenko đã tìm cách hạ gục Thủ tướng Yulia Tymoshenko, để cho lực lượng của đảng do bà lãnh đạo không còn sức chống cự. Cũng chẳng vừa nữ Thủ tướng Yulia Tymoshenko đã khai thác triệt để “gót chân Asin” của Tổng thống Viktor Yushchenko để tạo dựng uy tín của mình cho cuộc chạy đua vào chiếc ghế Tổng thống vào năm tới.

Tổng thống Viktor Yushchenko dự lễ kỷ niệm 5 năm “Cách mạng Cam”.  Ảnh: Reuters

Một thảm cảnh khác là mới đây, vào ngày (22-11), trên QUảNG trường Độc lập thủ đô Kiev, chỉ có khoảng 100 người có mặt để cố làm nhem nhúm lại ngọn lửa màu cam nhân 5 năm diễn ra cuộc cách mạng màu. Nhà báo Pháp Camille Magnard có mặt tại Kiev khi tiếp xúc với nhiều  người, kể cả những khách bộ hành đi qua lại quảng trường thì đều bày tỏ một tâm trạng là không muốn nghe nói đến cuộc “Cách mạng Cam”, mà đối với họ là nó đã thất bại. Theo Camille Magnard, họ đắng cay nhận ra rằng, trong 5 năm qua, Ukraine đã không giảm được nạn tham nhũng, không vãn hồi được công lý và niềm tin, cũng không tiến bước được trên con đường hội nhập vào Liên minh Châu Âu, mà giờ đây không mấy ai còn tin tưởng là sẽ được thực hiện. Theo quan sát của nhà báo Camille Magnard thì ngay cả Viktor Yushchenko, “người hùng của Maydan” trước đây, vào ngày 22-11 nhân kỷ niệm 5 năm xảy ra cuộc cách mạng màu  cũng không thấy xuất hiện trên quảng trường. Trong một bài diễn văn đọc trên đài truyền hình, Viktor Yushchenko chỉ trích những người đã giảm nhẹ ảnh hưởng của  “Cách mạng  Cam”, và đe dọa rằng sẽ có một Maydan mới. Tuy nhiên thế hệ “Màu cam”, đã thề rằng họ sẽ không rơi vào bẫy nữa. Vả lại, chính đối thủ của “Cách mạng Cam”, ông Viktor Yanukovich từng bị lật đổ năm nào, hiện là nhân vật có nhiều triển vọng nhất để lên thay thế Viktor Yushchenko nhân cuộc bầu cử  Tổng thống vào tháng Giêng tới đây.

Từ nỗi buồn của “Cách mạng Cam” ở Ukraine, người ta lại liên tưởng đến “Cách mạng Hoa hồng” ở Georgia. Cũng hơn 8 năm xảy ra, “Cách mạng Hoa hồng”, nhưng Georgia vẫn chưa thoát được cảnh khốn cùng do kinh tế sụt giảm, khủng hoảng chính trị triền miên bởi các cuộc đấu đá nội bộ dẫn đến phân hóa sâu sắc. Lực lượng tham gia “Cách mạng Hoa hồng” ở Georgia năm nào nay chia năm xẻ bảy và cũng trở thành đối thủ chính trị của nhau trên chính trường. Nay chỉ cần một cuộc bầu cử Tổng thống sớm thì Tổng thống đương quyền sẽ khó mà còn tại vị. Đó là chưa kể Georgia đã lâm vào cuộc chiến tranh 5 ngày với Nga mà hậu quả của nó không dễ dàng khắc phục ngày một ngày hai. Còn những lời hứa hẹn viện trợ kinh tế của phương Tây cho Ukraine lẫn Georgia cũng chỉ là trên giấy vì họ còn phải lo cho chính quốc kia mà, nhất là cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới tác động nghiêm trọng đến mọi quốc gia.

Tuyết Minh